خبرنگار شبکه سی.ان.ان: رئیس جمهور غنی و بانوی اول رولا غنی؛ به برنامه خوش آمدید. به ندرت اتفاق میافتد که رئیس‌جمهور و بانوی اول یک کشور، به طور همزمان مصاحبه کنند. نخست اگر پیامی به مناسبت سال نو میلادی دارید، خصوصاً در زمانی که اداره جدید ایالات متحده در حال ایجاد است.
رئیس‌جمهور غنی: نخست سال نو میلادی را به شما تبریک می‌گویم. همچنین، مراتب تسلیت و همدردی عمیق‌مان را به خاطر تلفات ناشی از کرونا ابراز می‌نماییم.
با ادای احترام به 2448 تن از زنان و مردان امریکایی که در افغانستان با از دست دادن جان‌شان، قربانی گزاف پرداختند، از نظامیان امریکایی که در کشور ما خدمت نمودند ابراز سپاس می‌کنم.
چشم‌انتظار جهانی هستم که زخم‌هایش التیام یابد، یکپارچه گردد و مشارکت ما براساس منافع، احترام و اعتماد متقابل تقویت شود. باور دارم که خواهیم توانست صلح را در افغانستان و ثبات را در منطقه تأمین کنیم.
بانوی اول: موردی را که میخواهم به آن آشاره نمایم این است که کرونا، متواضع بودن را به ما آموخت. ما فهمیدیم که این مهم نیست که کی هستیم، کنترول زندگی ما بدست ما نیست و همیشه باید خود را با شرایط وفق بدهیم. این درسی بود که از سال گذشته آموختم.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: در ابتدا میخواهم سؤالی بپرسم که به نظر من برای هر دوی شما به عنوان کسانی که از مردم افغانستان نمایندگی می‌کنید، راجع می‌شود. آخرین جزئیات در مورد مذاکرات صلح یا به عبارتی پروسه صلح به پشتیبانی ایالات متحده امریکا، بین حکومت شما و طالبان آغاز شده، چیست؟
رئیس‌جمهور غنی: نخست، آغاز این روند حایز اهمیت است، زیرا پس از حدود 20 سال جنگ، گفتگو را شروع کردیم. پروسه بطی بوده زیرا بیشتر از چهار ماه را صرف بحث روی طرزالعمل گفتگوها کردیم.
پیامِ دور دوم مذاکرات این است كه آیا می‌توانیم روی هدفی كه جامعه جهانی و منطقه با ما توافق كرده اند که همانا یک افغانستان مستقل، دیموکراتیک، متحد و در صلح با خود و منطقه است، توافق كنیم؟ در صورتی که هدف مذکور مورد قبول واقع شود، می‌تواینم به جلو گام برداریم، اما اگر هدف طالبان تسلط در پروسه صلح باشد و صلحی همانند آرامش قبرستان باشد، پس این صلح عواقب ناگواری به دنبال خواهد داشت. جامعه ما متحد بوده و خواهان صلح است ولی ما صلح مثبت می خواهیم.
بانوی اول: بلی، میخواهم این موضوع را خاطرنشان سازم زمانی که مذاکرات صلح در دوحه آغاز شد، ما همیشه می‌شنیدیم که این مذاکرات به قیمت حقوق زنان تمام خواهد شد و آنچه در آن زمان برایم واقعاً دلگرم‌کننده بود، این بود که زنان به عقب برنگشتند و تسلیم نشدند. آنها نه تنها ایستادگی کردند و صدای خود را بلند نمودند، بلکه با تلاش‌های متعدد خود، پختگی سیاسی خود را نشان دادند و توانستند در پروسه به خوبی سهم بگیرند. اکنون، آنها نه تنها از خود، بلکه از کشور و از همه مردم افغانستان نمایندگی می‌کنند که می‌توان به آن به عنوان بُعد مثبت قضیه نظر انداخت.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: می خواهم توجه شما را به مصاحبه‌ای که چند ماه قبل با گیسو یاری، کمیشنر کمیسیون حقوق مدنی شما انجام داده بودم، جلب کنم. چون آن زمان هم گفتگوها در جریان بود. با شما کاملاً در این مورد موافقم شماری از زنان که حتی اجازه بیرون رفتن از خانه را نداشتند، اکنون در میز مذاکره با طالبان حضور دارند و این یک حقیقت چشمگیر و قابل‌ملاحظه است. در این ویدیوی کوتاه، خانم گیسو یاری در مصاحبه‌ای که بامن داشت، در مورد نگرانی‌های خودش و سایر زنان صحبت کرده است.
[ویدیو کلیپ خانم گیسو یاری: نکته‌ی مهم که جامعه بین‌المللی باید روی آن توجه کند این است که ما حاضر به تسلیم شدن نیستیم. ما حاضر به از دست دادن دستاوردهای بیست سال گذشته نیستیم. بله، ما یقیناً خواهان صلح در کشور هستیم؛ اما آیا صلحی می‌خواهیم که به قیمت قربانی ساختن حقوق زنان و دستاوردهای دو دهه گذشته باشد؟
می خواهم از شما بپرسم، زیرا شما قبلاً در مورد دیدگاه‌های طالبان در مورد زنان و این که زنان فکر می‌کنند صدای آنان به صورت آشکارا شنیده نمی‌شود، صحبت کرده‌اید. آیا اطمینان دارید که حتی در صورت امضای توافق صلح، آنان (طالبان) به دستاوردهای زنان و حقوقی که در قانون اساسی افغانستان برای زنان ترسیم شده، احترام بگذارند؟
بانوی اول: اجازه بدهید، به طریق دیگر به این سؤال پاسخ بدهم. طالبان برادران و خواهران ما هستند و به عنوان افغان حق دارند که در افغانستان بیایند و زندگی کنند و در واقع تعداد زیادی از آنها این کار را کرده‌اند. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا آنان باید طرز فکر خود را هم بالای مردم تحمیل کنند یا نه؟ و موقف ما این است که قانون اساسی، تنوع را در افغانستان میسر ساخته است. ما دارای گروه‌ها، اقوام، زبان‌ها و مذاهب متنوع هستیم و اگر طالبان بخواهند تحت چتر قانون اساسی قرار بگیرند، در آنصورت جای برای طالبان وجود دارد. آنها می‌توانند زندگی کنند و همانطور که قبلا گفتم تعداد زیادی از آنها در اینجا زندگی می کنند. آنان می‌توانند از خدمات دولت بهره‌مند شوند و از طریق پروسه انتخابات به اهداف و آرمان‌های سیاسی خود نایل شوند.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: آقای رئیس‌جمهور، می خواهم از شما بپرسم. شما از جمله افراد پیشگام در افغانستان پسا-طالبان بعد از سقوط این رژیم در سال 2001 بودید. شما در اداره رئیس‌جمهور پیشین – حامد کرزی – کار کرده و اکنون خودتان رئیس‌جمهور هستید. به نظر شما، آیا امکان دارد طولانی‌ترین جنگ امریکا به نحوی به پایان برسد که حقوق مردم شما تضمین شود و خشونت جاری خاتمه یابد؟
رئیس‌جمهور غنی: ما در یک مقطع زمانی باز قرار داریم. فرصت بزرگی وجود دارد که اداره آینده ایالات متحده به رهبری آقای بایدن با ما کار کند:
نخست باید منافع امنیتی ایالات متحده در افغانستان و منطقه تعریف شود. هیچ کس برگشت (نیروهای امریکا) به پیمانه زیاد را نمی‌خواهد.
دوم، توافق در مورد ثبات آینده افغانستان که هم از سوی منطقه و هم جامعه بین المللی تضمین شود، برای پایان دادن به جنگ چهل ساله ضروری می‌باشد.
سوم، من مالک روند صلح بوده و آن را رهبری کرده‌ام. من بانی اولین آتش بس در تاریخ کشور در سال 2018 بودم. مردم و حکومت افغانستان باید مالک روند صلح باشند.
چهارم، محدوده و پیمانه حضور ایالات متحده در افغانستان باید تعریف شود. در اینجا مهمترین مسئله چگونگی برقراری ارتباط بین رویکرد مبتنی بر شرایط با رویكرد مبتنی بر زمان است.
هدف اساسی من این است که بتوانم اقتدار را از طریق اراده مردم به جانشین منتخب خود انتقال دهم. این امر برای ارج گذاشتن به قربانی‌های غیرنظامیان، فعالان و دیگر اقشار، حایز اهمیت است.
یک موضوع باید وضاحت داشته باشد. جامعه افغانستان خواهان برگشت به گذشته نیست و ما جامعه‌ای نیستیم که رویکرد و طرزفکر طالبانی بر ما تحمیل شود. صلح (در زمان طالبان) به مثابه آرامش در قبرستان بود. ما خواهان صلح مثبت هستیم تا همه با هم برگذشته خود غالب شویم، با آغوش باز همدیگر را بپذیریم و یکجا افغانستانی را آباد نمایم که من آن را چهارراه می‌نامم؛ مکانی که در آن تمدن‌ها، مردم و همه فعالین بتوانند باهم در تعامل باشند.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: شما می‌گویید که نمی‌خواهید حضور گسترده‌ی امریکا، همیشگی باشد. نخست، رئیس‌جمهور ترمپ خواستار کاهش نیمی از شمار کنونی سربازان ایالات متحده در افغانستان می‌باشد و آقای بایدن، رئیس‌جمهور منتخب نیز مداخله و تأکید نخواهد کرد؛ نظر شما در این مورد چیست؟ توجه شما را به مصاحبه‌ای آقای بایدن با شبکه سی.بی.اس جلب می‌کنم. این مصاحبه، سال گذشته، قبل از نامزد شدن ایشان در انتخابات ریاست جمهوری امریکا انجام شده است.
[کلیپ مصاحبه آقای بایدن: آیا مسؤولیت من است؟ هیچ مسؤولیتی در این مورد ندارم. مسؤولیت من حراست از منافع ملی ایالات متحده می‌باشد و این که با استعمال قوه به خاطر حل مشکلات (دیگران) در جهان، جان زنان و مردان کشورم را به خطر نیندازم. این مسؤولیت من به عنوان رئیس‌جمهور است و به عنوان رئیس‌جمهور این کار را انجام خواهم داد.
رئیس‌جمهور اشرف غنی: من با آقای بایدن، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده روی این موضوع که مسؤولیت وی محافظت از مردم آمریکا است، موافقم. از زمانی که ریاست جمهوری را بر عهده گرفته‌ام، از سال 2015 تاکنون، تلفات نیروهای امریکایی در افغانستان، 98 تن بوده است در حالی که از آن زمان تاکنون، بیش از چهل هزار نظامی و غیرنظامی افغان جان باخته‌اند. ما در خط مقدم مبارزه به خاطر امنیت شما قرار داریم.
موضوع کلیدی و اساسی، خیرات یا مسؤولیت نیست. ما از ایالات متحده به خاطر آنچه برای ما انجام داده، سپاسگزاریم. اکنون سؤال این است که تهدید تروریزم چیست؟ آیا تروریزم یک سیستم است یا به گونه فردی عمل می‌کند؟ منافع مشترک ما همین است و بر همین اساس پیش می‌رویم. تلفات نیروهای امریکایی به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته است.
موضوع، (ختم) جنگ‌های بی‌پایان نیست زیرا جنگ افغانستان، جنگ داخلی نیست، بلکه مسأله این است که آیا تهدیدهای بی‌پایان علیه نظم کنونی جهان وجود دارد یا نه، و این که افغانستان چگونه خود را با آن عیار می‌سازد. ما مسؤولیت آینده‌ی خود را بر عهده می‌گیریم. بنابراین، در صورتی که ایالات متحده خواستار خروج از افغانستان باشد، خواست ما این است که این روند از طریق یک پروسه قابل پیش‌بینی که دو جانب روی آن توافق کنند، صورت گیرد. همان طور که شما متذکر شدید، من افتخار رهبری روند انتقال مسؤولیت‌های امنیتی از نیروهای بین‌المللی به قوای افغان را به عهده داشتم که طی آن بیش از یک‌صدهزار تن از نیروهای امریکایی در جریان چهار سال، افغانستان را ترک کردند. جنرال دیوید پتریوس قوماندان عمومی یکصدوپنجاه هزار نیروی بین‌المللی بود. اکنون ما تا تاریخ پانزدهم (جنوری سال جاری) شاهد باقی ماندن، تنها، 2500 نیروی امریکایی در افغانستان خواهیم بود. بنابراین، نیروها کاهش یافته است. آقای بایدن، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده تصمیم خود را اتخاذ خواهند کرد و سپس باهم مسیر مشخص را برای اطمینان از این که منافع متقابل هر دو طرف تأمین می‌شود، ترسیم خواهیم کرد.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: بانوی اول رولا غنی، با توجه به این که شما در مجامع مختلف در مورد تأثیرات حضور نیروهای خارجی و انجوها – سازمان‌های غیردولتی – بین‌المللی در کشور صحبت کرده‌اید، میخواهم از شما در این مورد سؤالی بپرسم. بررسی شما با درنظرداشت مداخلاتی که وجود دارد، نظر شما به عنوان یک خبرنگار پیشین در مورد این سازمان‌ها چیست؟ به نظر شما، این سازمان‌ها در چه وضعیتی قرار دارند؟
بانوی اول: اساسا آنچه در مورد آن صحبت کرده‌ام این است که مودل انجو – سازمان‌های غیردولتی – از پایداری لازم برخوردار نیست زیرا این یک مودل سایکل‌وار است که بعد از ختم هر سایکل افراد موظف در آن سازمان غیر دولتی کاسه خیرات به دست می‌گیرند و درخواست کمک‌های بیشتر می‌کنند. من بیشتر ترجیح می‌دهم که انجوها به اتحادیه‌های محلی مبدل شوند که بر مردم افغانستان اتکا کنند. در این روند، این نهادها می‌توانند به دریافت کمک‌های خارجی ادامه دهند، اما با این تفاوت که آنها باید در مقابل مردمی که به آنان خدمات ارائه می‌کنند، پاسخگو باشند.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: هراسی که شما از ویروس کرونا در افغانستان دارید، چیست؟ اکنون که (تولید و توزیع) واکسین جریان دارد، آیا باور دارید که کشورهایی مثل کشور شما از این واکسین بهره‌مند شوند؟
رئیس‌جمهور اشرف غنی: نخست، ما در افغانستان با وجود دسترسی به منابع محدود و اندک، توانستیم که شیوع ویروس کرونا را به درستی پیش‌بینی کنیم. ما مسیر شیوع ویروس را به پنج مرحله‌ی اذعان، اعتراف، نقطه اوج شیوع ویروس، آرامش و بازگشت به وضعیت نورمال تقسیم کردیم. ما در موج اول شیوع ویروس کرونا با اتخاذ اقدامات محکم تلفات ناشی از ویروس کرونا را در سطح پائین نگه داشتیم و از سوی دیگر اخلال وضعیت اقتصادی به درستی تحت مدیریت قرار گرفت.
در مورد موج دوم، شدت شیوع ویروس در هفته گذشته کاهش یافت اما هراس ما از موج سوم ویروس است. ما دو موج اول را به صورت قابل‌ملاحظه‌ای رضایت‌بخش مدیریت کردیم زیرا ترکیب نفوس در کشور ما به گونه ای است که بیش از هفتاد درصد افغان‌ها زیر سن سی سال هستند که باعث گردید تا بتوانیم در مقابل کرونا، مصؤونیت جمعی حاصل کنیم.
موج سوم ویروس کرونا که اکنون از بریتانیا آغاز شده است، در محراق توجه ما قرار دارد. در عرصه واکسین کرونا، ما امیدوار هستیم و روی اولین بسته کمکی واکسین که می‌توانیم بیست درصد از جمعیت کشور را واکسین کنیم، موافقه صورت گرفته است.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: بانوی اول، سؤال آخر را از شما می‌پرسم. همسر شما اظهار نمود که هدفش انتقال صلح‌آمیز (قدرت) به جانشینش که از سوی مردم انتخاب می‌شود، می‌باشد. شما شاهد جریانات و اتفاقات اخیر در ایالات متحده بودید مبنی بر این که رئیس‌جمهور کنونی (آقای ترمپ) قدرت را به صورت صلح‌آمیز انتقال نمی‌دهد و موانعی را بر سر راه رئیس‌جمهوری که به صورت قانونی از سوی مردم انتخاب شده ایجاد کرده است. این جریانات، حاوی چه پیامی برای افغانستان و کشورهای همسایه شما می‌تواند باشد؟
خانم اول: تصور من است؛ ما به این درک رسیده‌ایم که ایالات متحده تفاوت زیادی با افغانستان و کشورهای همسایه آن ندارد. ما در افغانستان، برای ایجاد یک جمهوریت قدرتمند و یکپارچه، یک قانون اساسی کامل، و سیستمی که در آن صدای تمامی اقشار به دیده احترام نگریسته شود، تلاش می‌کنیم. اعتماد و احترام متقابل پایدار و دوامدار خواهد بود و شاید به عنوان الگویی برای کشورهای دیگر عمل کند. من هنوز امیدوارم سیستم‌هایی که در ایالات متحده وجود دارند از جمهوریت در این کشور حراست خواهند کرد و با وجود هر اخلالی که در جریان چند سال گذشته اتفاق افتاده، وضعیت به حالت نورمال برخواهد گشت.
خبرنگار شبکه سی.ان.ان: بانوی اول رولا غنی، رئیس‌جمهور اشرف غنی؛ از شما به خاطر حضورتان (به صورت آنلاین) در این برنامه تشکر می‌کنم.
رئیس‌جمهور اشرف غنی: تشکر از شما. برای ما جای افتخار و خرسندی بود که با شما یکجا بودیم.